در این فرم میتوانید نمودار های کنترلی خود را مانند levey Jennings ،power function و OPS رسم کنید
کنترل کیفیت در آزمایشگاه ها نقش کلیدی در اطمینان از صحت و دقت نتایج آزمایشگاه های تشخیصی دارد
متداول ترین روش مقایسه نتایج به دست آمده از نمونه کنترل با مقادیر شناخته شده ،استفاده از چارت های کنترلی است
برای ترسیم نمودار ها ابتدا وارد منوی کنترل کیفیت/QC Chart شوید سپس:
1.آیتم Control Chart را انتخاب کنید و گزینه جدید را میزنید
2.اطلاعات پایه را تکمیل میکنید که شامل تاریخ ایجاد نمودار،بخش ،دستگاه مورد استفاده،آزمایش مدنظر،نام کیت و تاریخ انقضای کیت (در این قسمت قابلیت تبدیل تاریخ میلادی ⟵شمسی برای شما قرار داده شده است ) و لات نامبر سرم کنترل می باشد
بعد از تکمیل مواردی که در اطلاعات پایه هستند رکورد را ذخیره میکنید
در این قسمت با دقت اطلاعات خود را وارد کنید زیرا امکان تغییر اطلاعات پایه نمودار وجود ندارد
3.تعداد و نوع کنترل را با استفاده از منوی “مدیریت های کنترل” مشخص کنید
ابتدا سطح کنترل (Level 1/2/3) و نام کنترل ،تاریخ انقضا ،لات نامبر و رنگ کنترل(رنگ خط روی نمودار) را مشخص کنید و گزینه ذخیره را بزنید
به همین ترتیب هر چند سطح کنترلی که دارید را مشخص میکنید
4.بعد از تعریف سطح کنترل و نام کنترل با استفاده از جدول مدیریت کنترل روی قسمت “داده های اولیه ” کلیلک کنید و برای هر سطح کنترل مقادیر سنجش اولیه را وارد نمایید تا شاخص های ” Mean,SD,CVوTE” محاسبه شود و در انتها گزینه ذخیره را بزنید در صورتی که آیکن “حذف داده ها” را بزنید تمامی دیتا های وارد شده حذف میشود ،اگر خواستید یک داده را حذف کنید روی همان دیتا کلیلک راست کنید و Delete Row را انتخاب کنید
نکته**
در این قسمت CV% و TE محاسبه شده بر اساس داده های اولیه با مقادیر مجازی که در شناسنامه آزمایشات برای CVمجاز و TEمجاز وارد کرده اید مقایسه میشود و در صورتی که بیشتر از مقادیر مجاز باشند قرمز میشوند
نکته *
در این فرم با وارد هر داده معتبر در بازه Mean±2.5SD محاسبه شده و مقادیر غیر معتبر به رنگ قرمز در می آیند که در محاسبات تاثیر ندارند یکی از مزایای این محاسبه این است که افزایش CV روش به بالاتر از CV مجاز به واسطه ی وجود داده های پرت جلوگیری میشود و مقدار cv داده ها واقعی تر است
دقت کنید که در صورتی که تعداد دیتا ها کم باشد ممکن است هر داده به صورت معتبر نمایش داده شود ولی با افزایش تعداد داده ها مقادیر منطقی شده و داده نامعتبر به راحتی مشخص خواهد شد
بنابر این در ابتدای شروع کنترل کیفیت نگران داده های قرمز و نامعتبر نباشید و دیتا های خود را وارد کنید تا در انتها داده های نامعتبر واقعی مشخص شوند
5.روی “تعیین پارامترها ” در فرم مدیریت کنترل کلیک کنید و مقادیر شاخص ها را برای هر سطح کنترل تعریف نمایید
در این قسمت میتوایند Mean و SD را به صورت دستی(اگر شاخص های تجمعی و… وجود داشته باشد) وارد کنید یا اینکه با انتخاب گزینه “فراخوانی از داده های اولیه ” مقادیر محاسبه شده از داده های اولیه را در این قسمت بارگذاری کنید
سپس Bias تست در آزمایشگاه را وارد کنید و Min وMax کنترل (بعد از صحه گذاری کنترل) را وارد کنید
و گزینه “ثبت ” را بزنید تا دیتا ها ذخیره شوند
.در ادامه بر روی منوی “انتخاب قوانین ” کلیک کنید تا قوانین مربوطه به نوع روش انتخاب شده تعیین شود
در این منو برای ساده تر شدن انتخاب قوانین گزینه مختلف قرار داده شده است و با کلیلک بر روی هر کدام قانون یا دسته ای از قوانین انتخاب میشود و تا زمانی که تغییر داده نشود برای تفسیر نمودار از آنها استفاده میشود
7. دسته بندی قوانین بر اساس نوع تفسیر به دسته های “Westgard ” ،” WHO ” و قوانین موردی بر اساس روش های مختلف سیگما متریک تقسیم شده اند که اگر کاربر بر روی Westgard کلیک کند دسته قوانین روش وستگارد بر اساس Westgard Mutirule برای تفسیر نمودار انتخاب خواهد شد
Levey Jenings
نمودار های لویجنینگ یکی از نمودارهای کنترلی هستند که با قوانین لویجنینگ،وستگارد یا WHO تفسیر میشوند
نکته*
این نرم افزار با استفاده از هوش مصنوعی بر اساس تعداد سطح کنترل انتخاب شده قوانین مختلف را که برای هر سطح کاربرد دارد انخاب کرده و نمودار را بر اساس آن تفسیر می کند مثال اگر قاونین Westgard Mutirule انتخاب شده باشد و تعداد 2 سطح کنترل باشد نرم افزار قوانین مربوط به دو سطح مانند X,8s4R,s,2:2s,1:3s1:2 را انتخاب می کند و کاری با قوانین X,6X10و … ندارد هر چند که در گروه قوانین انتخاب شده وجود داشته باشد.
برای توضیحات بیشتر در مورد قوانین لوی جنینگ کلیلک کنید
Power Function/OPS pec
در روش های سیگما متریک برای انتخاب قوانین با استفاده از دو روش Power Function و OPSpec استفاده می شود و برای هر نمودار می توان از هر روش استفاده کرد و هر نمودار Power یا OPSpecs برای هر نمودار کنترل کیفیت اختصاصی است و با عوض شدن نمودار کنترل کیفیت نمودار های Power و OPSpecs نیز عوض می شوند و بر اساس داده های کنترل های هر نمودار رسم می شود.
در این روش اگر تعداد سطوح کنترل بیشتر از 1 عدد باشد مقادیر CV و Bias بر اساس مقادیر تک تک کنترل ها بر اساس فرمول های تجمیعی و تجمعی محاسبه می شود و بر اساس مقدار تجمیعی شاخص ها یک نمودار واحد با یک سیگما و یک CV و یک Bias رسم می شود مثال ً اگر مقدار CV سطح 1 برابر 2 و CV سطح 2 برابر 3 و CV سطح 3 برابر 4 باشد مقدار CV تجمیعی برابر 4.97 می شود و همین طور مقدار Bias تجمیعی نیز برای محاسبه سیگمای واحد در سطوح مختلف محاسبه و بر اساس CV و Bias تجمیعی مقدار سیگمای کل روش محاسبه می شود و بر اساس آن قوانین مربوطه هم برای تفسیر انتخاب می شوند.
استفاده از نمودار توان عملی Power Function graph برای انتخاب قوانین تفسیر
در این روش تا عیار سیگمای 12 و بالاتر قوانین مورد نیاز مشخص می شوند و آخرین قانون مورد استفاده 1:8s است انتخاب قانون موثر در این روش به دو صورت تعیین می شود
بعد از تعریف کنترل ها و محاسبه شاخص ها استفاده از نمودار برای اجرای کنترل کیفیت آماده است.
کاربر می تواند قوانینی را به صورت موردی بر اساس سیاست آزمایشگاه به روش های مختلف انتخاب نماید.
نکته*
بعد از انتخاب قوانین امکان تغییر قوانین وجود نخواهد داشت
a. با وارد شدن به این فرم مقادیر در صد خطای کل مجاز از شناسنامه آزمایشات ، مقدار LabCV% آزمایشگاه از محاسبه CVpooled سطوح مختلف استفاده شده که دارای داده های معتبر باشند محاسبه می شود و Bias% pooled نیز از محاسبه مقدار Bias% وارد شده برای هر سطح کنترل استفاده می شود
b.یا مقادیر به روش دستی و با استفاده از داده های مورد نیاز بر اساس نمودار های قبل که مقادیر خطای کل مجاز ، CV آزمایشگاه و Bias% آزمایشگاه به صورت دستی وارد می شود
c.مقدار Defect Rate یا مقدار خطای قابل قبول و Ped یا مقدار خطایابی به صورت پیش فرض بر اساس الزام آزمایشگاه مرجع سالمت برای Defect Rate =5%و برای Ped=90% وارد شده است ولی هر مرکز باید بر اساس سطح کیفیت خود باید مقادیر مورد نیاز را با افزایش سطح کیفیت انتخاب کند -4 کاربر می تواند بر اساس سطح کیفیت خود مقدار Defect Rate خود را به صفر نزدیک کند و نیز باید بتواند با افزایش سطح کیفیت مقدار خطایایبی را به %100 نزدیک کند مثال وقتی سیگمای آزمایشگاه 5 تا 6 باشد مقدار Defect Rate =5%و Ped=90% مناسب است ولی در سیگمای باالتر مثال سیگمای 8 می تواند مقدار Defect Rate را به %1 و یا مقدار Ped را به 99 درصد ارتقا دهد.
در نمودار های سیگما مانند Function Power و OPSpecs در کنار هر قانون دو عدد چک باکس قرار دارد یکی برای نمایش / عدم نمایش خط سیگما بر روی نمودار برای مشاهده خطوط مورد نظر بر روی نمودار قرار داده شده است در هر باز و بسته کردن فرم تمام قوانین مجدد به نمایش در می آید هنگام خروج از فرم سئوال جایگزین قانون با قوانین قبل پرسیده می شود که در صورت تایید آخرین قانون انتخاب شده جایگزین قوانین قبلی می شود. و برای اطمینان فرم مدیریت قوانین نمایش داده می شود.
و چک باکس دوم به نام انتخاب است که کاربر می تواند درهمین نمودار نوع قانون تفسیر را انتخاب کند و در بخش مدیریت کنترل ذخیره شود در این قسمت با استفاده از هوش مصنوعی بر اساس پیشنهاد هوش مصنوعی که ترکیبی از اعتبار/ سادگی و تاثیر است کاربر می تواند معتبرترین/ موثرترین و ساده ترین قانون را انتخاب کند. و بعد از ذخیره این نمودار به صورت الصاق به نمودار
اصطلاحات :
AQAیا PED : میزان احتمال تشخیص خطا است (حداقل90% حداکثر 100%)
Quality Goal Index :QGI یا شاخص کیفیت هدف علت ایجاد سیگماهای کمتر از شش نیز مشخص می شود که آیا این علت ب دلیل خطاهای راندوم اتفاق افتاده است یا خطاهای سیستماتیک و یا ناشی از هر دو علت است .
Pfr: درصد رد کاذب
Defect Rateیا مقدار خطای قابل قبول
DPMO(observed/Assured): Defect Per Million Opportunity بیانگر تعداد خطا در یک میلیون فرصت است.
Assured Sigma: حداقل سیگمایی که میتوانیم با آن نمودار و قوانین سیگما را اجرا کنیم
Critical SE: خطای سیستماتیک بحرانی
Critical RE: خطای رندوم بحرانی
8.پس از تعیین قوانین تفسیر نوبت به ثبت داده های کنترل کیفیت و تفسیر نمودار میرسد
از منوی بالای صفحه “ثبت داده ” را انتخاب کرده و در Level 1 داده های خوانده شده سطح 1 سرم کنترل خود را وارد میکنید و به همین ترتیب بقیه سطح های کنترل را نیز وارد میکنید
*نکته
بر اساس قوانین انتخاب شده با وارد کردن داده های روزانه اگر نتیجه دارای خطا باشد در جدول ورود داده نوع خطا نمایش داده میشود و در نمودار هم تاریخ روز و یا رانی که دارای خطا است با رنگ قرمز نمایش داده میشود
نکته* با نگه داشتن موس بر روی روز یا ران مورد نظر مقادیر وارد شده برای هر سطح کنترل نمایش داده میشود و نوع خطا هم در باکس پایین نمودار نمایش داده میشود
9. برای ثبت اقدام اصالحی در باکس “اقدام اصالحی ” هر ردیف دوبار کلیک کنید تا فرم مربوطه باز شود و اقدام اصالحی مورد نظر را تایپ کنید و از فرم خارج شوید و با کلیک بر روی ” بستن ” اقدام انجام شده را ذخیره نمائید
10. برای مشاهده هر تغییر در داده ها در روند اقدام اصالحی بر روی ستاره “*” هر ردیف کلیک کنید تا تغییرات انجام شده برای هر خطا نمایش داده شود.
11.با انتخاب “ورود روزانه ” میتوانید نمودار های مختلف خود را طبق دسته بندی بخش و دستگاه در یک صفحه مشاهده کنید و دیتاهای روزانه خود را وارد کنید
12.در ورود روزانه تاریخ ،ران کاری،بخش و دستگاه خود را انتخاب میکنید در این قسمت تست های هر دستگاه برای شما نمایش داده میشوند
باکس هایی که سفید هستند نشان میدهد که شما برای هر تست چند سطح کنترلی مشخص کرده اید و در صورتی که باکس شما قرمز باشد یعنی آن سطح از کنترل برای شما فعال نیست
با توجه به سطح کنترل دیتای خوانش شده را وارد میکنید
13.در صورتی که نیاز داشتید تا ترتیب تست های خود را در بخش “ورود روزانه” تغییر دهید و یا تعدا اعشار هر تست را تغییر دهید از منوی بالای صفحه آیتم ” تنظیمات “را انتخاب کنید
سپس بخش خود را مشخص کنید و از پایین صفحه اسم تست خود را نیز انتخاب کنید
حالا با فلش های ↓↑ جایگاه و ترتیب تست های خود را مشخص کنید
و برای تغییر تعداد اعشار روی آیتم “تغییر اعشار” دوبار کلیلک راست کنید و عدد را تغییر دهید
14.برای مشاهده شاخص های کامل هر نمودار از صفحه اصلی گزینه ی “مشاهده شاخص ها ” را انتخاب کنید
15. در صورت تغییر لات یا تغییر برند کیت و کنترل و یا به صلاحدید مسئول بخش اگر نیاز به تغییر نمودار بود برای بستن نمودار از منوی بالای صفحه “بستن نمودار” را انتخاب کنید
16.در صورتی که نیاز به انتقال داده های اولیه و پارامتر های این نمودار به نمودار دیگر هستید از منوی بالای صفحه “انتقال به جدید ” را انتخاب کنید
نکته***
در QC Chart دیگر نیاز نیست در انتهای هر ماده داده های خود را به نمودار جدید ی منتقل کنید و تا زمان ی که لات تغییر یا برند تغییر نکند روی یک نمودار ثابت دیتا های خود را وارد میکنید17.نمودار Cusum در این نرم افزار به روش Decision limit تفسیر می شود
برای مشاهده نمودار Cusum در صفحه اصلی آیتم “Cusum” را انتخاب کنی
برای اطلاعات بیشتر در مورد نمودار Cusum و نحوه تفسیر آن کلیلک کنید
18.برای مشاهده گزارش تمام نمودارهایی که دارید میتوانید از منوی بالا آیتم ” گزارشات ” را انتخاب کنید
19.برای مشاهده لیست نمودار ها آیتم “List” را انتخاب کنید
در صورتی که “نمایش رکورد های کاربر جاری” را انتخاب کنید فقط نمودارهایی که با نام کاربری شما ثبت شده اند نمایش داده خواهد شد
در صورتی که “نمایش نمودارهای بسته شده” را انتخاب کنید لیست تمامی نمودار های شما (نمودار های در حال استفاده + نمودارهای بسته شده)به شما نمایش داده میشو که نمودار های بسته با رنگ طوسی از بقیه نمودارها متمایز شده اند .
نکته*
در QC Chart امکان ایجاد نمودار مشابه در یک تاریخ وجود ندارد