ارزیابی محدوده های تشخیص و محدوده سنجش  Limit of Detection و Limit of Quantitation    یا LoD, LoQ   برای کیت های مولتی کالیبراتور انجام میشود.

برای آنالیت های مولتی کالیبراتور مباحثی مانند Detection Limit  مثل LOB, LOD و LOQ و Functional sensitivity FS مطرح هستند و معمولا خطی بودن در این آنالیت ها مطرح نیست . و برای مقادیر بالاتر از آخرین استاندارد رقیق سازی انجام می شود.

هر کالیبراتور حداقل 4 یا 5 مرتبه باید اندازه گیری شود.

(Limit of Blank) LoB  مرز شاھد؛

(Limit of Detection) LoD  مرز تشخيص؛

(Limit of Quantification) LoQ  مرز اندازه گیری

مرز بین سلامت و بیماری در تشخیص یک خط نیست که بگوییم  کمتر از مقدار مشخص بیماری  سالم و بیشتر از یک مقدار  مشخص بیماری و یا بالعکس است و همیشه تعیین مرز بین بیماری و سلامت یکی از دغدغه های ازمایشگاه و پزشکان است .

بنابر این آزمایشگاه باید بتواند این مرز ها را مشخص کرده و در تفسیر و گزارش نتایج خود بکار ببرد .

برای تعیین مرز شاهد Limit of Blank  LoB   از کالیبراتور 0  استفاده کرده .میانگین و انحراف استاندارد خوانده های کالیبراتور صفر را محاسبه کرده و با استفاده از فرمول زیر مقدار مرز شاهد را بدست می آوریم .

اگر کیت مورد اندازه گیری کالیبراتور صفر نداشته باشد می توانیم از مقدار Spiked استفاده کنیم بصورت زیر :

نمونه بلانکی  که مقدار جزیی به آن آنالیت اضافه شده باشد اصطلاحا Spiked می گویند . این افزودن آنالیت شرایط خاصی دارد که اولا از یک مقداری کمتر نباشد تا دستگاههای ما بتوانند آن را از کالیبراتور 0 متمایز کنند و ثانیا  از یک مقدار مجاز هم بیشتر نباشد تا از محدوده  تشخیص  فراتر  رفته و وارد محدوده قابل اندازه گیری ( Limit Of Quantitation   LoQ )شود.

بنابر این این نمونه Spiked را می توان با افزودن مقادیر متفاوتی از آنالیت در سری های مختلف و اندازه گیری حداقل 20 با در ران های مختلف بدست اورد .

مقدار Spiked level را که با افزودن مقدار آنالیت برای بدست آوردن مقدار Critical  استفاده می شود با استفاده از  Tcrit و تعداد دفعات اندازه گیری بدست می آید .

LoD-Limit Of Detection یعنی اینکه مقدار آنالیت در چه حدی باشد از صفر یا بلانک قابل تشخیص است.

محدوده اندازه گیری یا Limit Of Quantification ،  Limit of Quantitation   یا ( LoQ ) : محدوده اندازه گيری يعنی کمترين غلظتی که با کيفيت مورد نظر سنجيده میشود و نتیجه را می توان به صورت یک عدد گزارش نمود . یعنی LoQ پایین ترین سطح آنالیت است که می‌تواند با عملکرد قابل قبول تعیین شود ” عملکرد قابل قبول” شامل دقت و صحت  اندازه گیری میباشد.و خطای کل آن باید کمتر خطای مجاز باشد.

حساسيت عملکردی؛ Functional Sensitivity  و یا حساسيت آنالیتیکال  Analytical Sensitivity :  غلظتی از آنالیت است که در آن   CV روش  %٢٠است. در روش های جدید CLSI EP17  این شاخص حذف شده و به جای آن همان   LOQ Limit Of Quantitation استفاده می شود.

اعداد بین LoQ و LoD را باید به صورت  Detectable But Not Quantifiable  قابل تشخیص ولی غیر قابل گزارش  گزارش نمود .

TE کالیبراتور که از TEa کمتر باشد برای ما LOQ محاسبه میشود.