از این نمودارها برای شناسایی خطاهای سیستماتیک استفاده میشود و این نمودار برای تشخیص خطاها ی تصادفی و رندوم توانایی ندارد.
برای محاسبه میانگین نرمال ،باید ابتدا نتایج غیرطبیعی را بر اساس محدوده مرجع حذف و سپس میانگین را محاسبه نمود.
در مراكزی كه تعداد نمونه ها بیشتر از 100 عدد در روز باشد روش مناسب و بدون هزینه ای برای ارزیابی خطا های سیستماتیک به شمار می‌رود و هر چه تعداد نمونه ها بیشتر باشد احتمال آشکارساز ی خطا بیشتر میشود شرط الزام برای استفاده از این روش برای ارزیابی خطاهای سیستماتیک این است كه
1. نمونه های مورد آزمایش در روزهای مختلف تفاوت مشخصی با یکد یگر نداشته باشند به طور مثال در بخش خونشناسی نمونه های مربوط به آزمایش بیماران تاالسمی و یا سایر مواردی كه روی اندكس های گلبولی اثر داشته باشد، استفاده نشده باشد
2. مقادیر غیرطبیعی یا بیمار از جمعیت داده ها خارج شوند و محاسبات بعد از خارج كردن داده ها ی غیرطبیعی انجام شود.
در این روش ابتدا برای محاسبه میانگین و انحراف معیار باید حداقل از 500 تا 1000 نمونه استفاده شود و پس از محاسبه شاخص های مورد نیاز می‌توان نمونه ها را در گروه های 20 ، 30 و 50 تایی یا بزرگتر به صورت تصادفی قرار داده و مقادیر را محاسبه و بر روی نمودار نقطه گذاری كرد.
با پیشرفت روند جمع آوری مقادیر روزانه بهتر است شاخص ها به صورت تجمعی محاسبه شده و جایگزین مقادیر قبلی شوند. پس از جمع آوری داده ها و محاسبه میانگین و انحراف معیار محدوده هشدار به صورت SD±1Mean و محدوده كنترل به صورت SD±2Mean انجام شده و بر روی نمودار مشخص میشود.
UCL:Upper Control Limit
LCL: Lower Control Limit
UWL:Upper Warning Limit
LWL: Lower Warning Limit
میانگین متحرک ساده SMA: Simple Moving Average
میانگین متحرک نمایی موزون EWMA:Exponential Weigted Moving Average
مثال
در ارزیابی آزمون میانگین متحرک نمایی تست Bun با استفاده از مقادیر 500 مراجعه کننده در مدت یک ماه Mean=18.4 و SD=1.2 می‌باشد
میانگین دسته هایی 5تایی در 12 روز کاری به ترتیب 18.2،17.6،18،18.1،18.2،17.9،18،18.9،19.6،19.9،22،24است
نمودار میانگین متحرک نمایی آنرا رسم کنید
زمانی که خطایی رخ دهد که در محدوده UWL ویا LWL باشد باکس زرد میشود(به معنی هشدار) و اگر در محدوده UCL و LCL باشد قرمزمیشود(به معنی رد) که برای ثبت اقدام اصلاحی روی باکس زرد یا قرمز دوبار کلیک چپ میکنیم و میتوانیم اقدام اصلاحی را برای آن یادداشت کنیم
